Obszary Natura 2000
24.05.2021 | Katarzyna Łukowska
Sieć Natura 2000 to sposób wypełnienia zobowiązań Unii Europejskiej nałożonych przez Konwencję z Rio (1992). Jej zadaniem jest utrzymanie różnorodności biologicznej poprzez ochronę najcenniejszych i najrzadszych elementów przyrody - ważnych z punktu widzenia całej Europy. Ta forma ochrony nie tylko uzupełnia krajowy system ochrony, ale daje merytoryczne podstawy do zachowania dziedzictwa przyrodniczego regionów biogeograficznych w skali kontynentu. Polega na wybraniu (według określonych kryteriów), a następnie objęciu skuteczną ochroną określonych obszarów.
Europejska sieć Natura 2000 jest przyjętym przez Unię Europejską systemem ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej, najważniejszych z punktu widzenia całej Europy. System ten nie ma zastępować systemów krajowych, ale je uzupełniać – dawać merytoryczne podstawy do zachowania dziedzictwa przyrodniczego w skali kontynentu. Polega on na wybraniu (wg określonych kryteriów), a następnie objęciu skuteczną ochroną określonych obszarów. Dla każdego kraju określono listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć obszary Natura 2000. Podstawę do wybrania i ochrony obszarów zaliczanych do systemu Natura 2000 stanowią dwie dyrektywy europejskie tj. Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa:
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (tzw. Dyrektywa Ptasia) (Dz. Urz. Unii Europejskiej L 20/7 z 2010 r.). W myśl tej dyrektywy powołuje się Obszary Specjalnej Ochrony (OSO).
• Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory [tzw. Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa)] (Dz. Urz. Unii Europejskiej L z 1992 r.). Dyrektywa ta nakłada na kraje Unii Europejskiej obowiązek typowania terenów istotnych z punktu widzenia ochrony gatunków oraz siedlisk przyrodniczych jako Specjalnych Obszarów Ochrony (SOO).
Art. 33. Ust.1. Ustawy o Ochronie Przyrody zabrania podejmowania działań mogących w znaczący sposób oddziaływać negatywnie przyczyniając się tym samym do pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla ochrony których został wyznaczony obszar Natura 2000. Przepis ten stosuje się odpowiednio dla projektowanych obszarów Natura 2000. W zasięgu działania Nadleśnictwa Nowa Sól znajdują się 3 obszary Natura 2000.
Specjalne Obszary Ochrony (SOO)
Nowosolska Dolina Odry PLH080014
Broniszów PLH080033
Obszary Specjalnej Ochrony (OSO)
Dolina Środkowej Odry PLB080004
• Broniszów (PLH 080033)
Obszar o powierzchni 630,0 ha, położony między Kożuchowem a Nowogrodem Bobrzańskim otacza od zachodu, południa i południowego-wschodu miejscowość Broniszów.
Stanowi cenną enklawę w południowej części Borów Zielonogórskich zdominowanych przez drzewostany sosnowe. W centralnej części urozmaiconego morfologicznie obszaru znajduje się niewielkie wzniesienie – Księża Góra.
Cały obszar znajduje się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Nowa Sól.
Obszar stanowi zwarty kompleks leśny z fragmentami łąk, gdzie występują chronione gatunki bezkręgowców: kozioróg dębosz, jelonek rogacz (zamieszkujące okolice gdzie występują stare drzewa), modraszek nausitous i czerwończyk nieparek. Na obszarze występuje także wydra.
Obszar może mieć istotne znaczenie jako ostoja zwierzyny i korytarz ekologiczny a także poprzez usytuowanie na południowo-wschodnim skraju Borów Zielonogórskich może spełniać funkcję łącznika pomiędzy Borami Zielonogórskimi a Puszczą Tarnowską od wschodu i Borami Zielonogórskimi a Borami Dolnośląskimi od południowego-wschodu.
• Dolina Środkowej Odry (PLB 080004)
Obszar o powierzchni 33 677,80 ha. Fragment Doliny Odry od Nowej Soli do ujścia Nysy Łużyckiej wraz z rejonem ujścia Obrzycy do Odry. Zachowane są tutaj liczne starorzecza, występują duże kompleksy wilgotnych łąk, a także zarośla i lasy łęgowe. Wśród tych ostatnich najcenniejsze są fragmenty łęgów jesionowo-wiązowych (np. kompleks koło Krępy) i łęgów wierzbowych.
W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Nowa Sól znajduje się 5,82% ogólnej powierzchni obszaru.
Na obszarze występują co najmniej 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 3 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK).
W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków:
- kania czarna,
- kania ruda,
- trzmielojad,
- świerszczak,
- remiz,
- w stosunkowo wysokim zagęszczeniu występuje derkacz i cyranka.